တစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းတာနဲ့ လာမယ့် ဒီဇင်ဘာလ ၂၈ ရက်နေ့ရွေး‌ကောက်ပွဲကျင်းပဖို့နဲ့ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပမယ့် မဲဆန္ဒနယ်တွေကို စစ်ကောင်စီတပ်က ဒီရက်ပိုင်းဆက်တိုက်ကြေညာလာပါတယ်။

စစ်ကောင်စီတပ်‌က ကြေညာတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲမဲဆန္ဒနယ်တွေထဲမှာ လက်ရှိ ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော်နဲ့ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးပူးပေါင်းတပ်တို့ သိမ်းပိုက်ထားတဲ့ မြေရှားထွက်ရှိရာ ချီဖွေ၊ဆော့လော်၊ပန်ဝါအပါအဝင် ဆွမ်ပရာဘွမ်၊ အင်ဂျန်းယန်၊ မိုးမောက်၊ မံစီ၊ တိုက်ပွဲပြင်းထန်နေတဲ့ ဗန်းမော်မြို့ တို့ပါဝင်လာပါတယ်။

ဒီဒေသတွေဟာ KIA ပူးပေါင်းတပ်အပြည့်အဝထိန်းချုပ်ထားတဲ့နယ် မြေတွေပါဝင်သလို တစ်ဖက်မှာလည်း စစ်ရေးတင်းမာနေတဲ့နေရာ ဒေသတွေဖြစ်ပါတယ်။

မဲမသမာမှုလို့ဆိုပြီး နိုင်ငံတော် အာဏာကို မတရားသိမ်းယူထားတဲ့ စစ်ကောင်စီတပ်ဟာ အာဏာသိမ်းမှု ၅ နှစ်နီးပါး ကြာလာချိန် လက်လွှတ်လိုက်ရတဲ့ နယ် မြေတွေအပါအဝင် ကချင်ဒေသတစ်ခုလုံး‌ ရွေးကောက်ပွဲလုပ်ဖို့ ပြင်ဆင်နေတဲ့အပေါ် ကချင်နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူတစ်ချို့အပါဝင် နိုင်ငံ ရေးတက်ကြွ လှုပ်ရှားသူတစ်ချို့ရဲ့အမြင်တွေကို KNG ကမေးမြန်းထားပါတယ်။

မြစ်ကြီးနားမြို့ကချင်နိုင်ငံရေး သုံးသပ်သူတစ်ဦး

“ရွေးကောက်ပွဲက လက်ရှိအခြေအနေအရဆိုရင် စစ်ကောင်စီဘက်က မလုပ်မနေရ ဖြစ်အောင်လုပ်မယ်ဆိုပြီး တွေးထားပုံရတယ်။ အခွင့်အလမ်းရအောင်လုပ်နေတာပေါ့။ ဒါပေမယ့်လည်း ဒီအရာတွေကို ပြည်သူတွေက လက်ခံမလား။ တော်လှန်ရေးအဖွဲ့တွေက လက်ခံမလား။ ဒါအပြင် နိုင်ငံတကာ အီးယူနိုင်ငံတွေ၊ အမေရိကန်၊ ဩစတေးလျ၊ ဂျပန် စတဲ့နိုင်ငံတွေက လက်ခံလာနိုင်လောက်ထိ လုပ်နိုင်မလား ဒါတွေကို သုံးသပ်ရမှာ ဖြစ်တယ်။ သူတို့မှာက သေနတ်ရှိတဲ့အတွက်  သူအုပ်ချုပ်တဲ့ နေရာဒေသတွေမှာတော့ သူတို့အနေနဲ့ လုပ်လို့ရတာဘဲ။ ဒါပေမယ့်လည်း ကမ္ဘာက ကြည့်ရင် တရားဝင်လား မဝင်လား ဆိုတဲ့အရာတော့ ရှိမှာဘဲ။ စစ်ကောင်စီက တရားဝင်ဖြစ်လာဖို့အတွက်  ဒီရွေးကောက်ပွဲကို လိုလားတဲ့ဘက်မှာ ရှိနေတာပေါ့။ အခုအခြေအနေအရဆိုရင် အာဏာသိမ်းတယ်ဆိုတာ အချိန်ကြာလာလို့ရှိရင် ပြည်သူလူထုသာမက ဘယ်သူမှ လက်ခံမယ့် အခြေအနေမရှိဘူး။ သူက သူဖြစ်ချင်တဲ့ဟာကို ငါက အာဏာသိမ်းတာမဟုတ်ဘူး။ ရွေးကောက်ပွဲကနေ တက်လာတာ ဖြစ်တယ်ဆိုတာကို အကောင်အထည်ဖော်ချင်လို့  ရွေးကောက်ပွဲကို မဖြစ်မနေလုပ်ရတဲ့ သူရဲ့ စိတ်သဘောထားဖြစ်ပါတယ်”

( Kachin Women Peace Network)

“အခုစစ်ကောင်စီလုပ်မယ့် ရွေးကောက်ပွဲဟာ မလုပ်သင့်တဲ့အရာ၊ ရှက်ဖို့ကောင်းတဲ့အရာတစ်ခုလို့ မြင်ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံက လက်ရှိအချိန်မှာ ငြိမ်းချမ်းမှုမရှိဘူး။ တိုက်ပွဲတွေ ဖြစ်နေတယ်။ သူတို့ဘက်ကနေ ပြည်သူတွေကို သတ်ဖြတ်တာတွေ၊ တခြား လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေကို အများအပြားလုပ်ဆောင်နေတယ်။ ဖြေရှင်းချင်းလည်း မရှိဘူး။ ဒီလိုအချိန်မှာ ရွေးကောက်ပွဲ သူတို့ဘက်က ဦးဆောင်ပြီး ခေါ်လုပ်နေတယ်ဆိုတာက  တရားမျှတမှုမရှိဘူး။ စစ်မှန်တဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ ဖြစ်လာမယ်လို့ မထင်ဘူး။ ရွေးကောက်ပွဲလုပ်တာက သူတို့အတွက် အကျိုးအမြတ်ရဖို့၊ နိုင်ငံတကာက တရားဝင် အသိအမှတ်ပြု ဆက်ဆံဖို့ နဲ့ ပြည်သူတွေကို အုပ်ချုပ်ချင်တဲ့အတွက် ရွေးကောက်ပွဲလုပ်နေတာလို့ မြင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ပြည်သူတစ်ယောက်အနေနဲ့ အရမ်းစိုးရိမ်ပါတယ်။ ဒါကို အတင်းအဓမ္မလုပ်ယူပြီး လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေ ပိုမို လုပ်ဆောင်လာမှာကို စိုးရိမ်ပါတယ်”။ ဒါကြောင့် ပြည်သူတွေအနေနဲ့ ဒီရွေးကောက်ပွဲ ဖြစ်မလာအောင်  အသိအမှတ်ပြုမှု မရှိအောင် နိုင်ငံတကာက အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်တွေကို ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံတွေကို ထုတ်ပြန်ပြောဆိုတာတွေကို ကြီးမားတဲ့ အလုပ်အနေနဲ့ လုပ်ဆောင်ရမယ်လို့ ယူဆမိပါတယ်”

ကချင်နိုင်ငံရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ လူငယ်အမျိုးသားတစ်ဦး

“လက်ရှိအခြေအနေအရတော့ ခုလိုလုပ်တာကို(ရွေးကောက်ပွဲ) လက်မခံနိုင်ပါဘူး။ သူတို့တွေအနေနဲ့ ဒီ‌လောက်ထိ ညှင်းပန်းနှိပ်စက် သတ်ဖြတ်တာတွေလည်း အရမ်းများပြီလေ။ ဒါကို သူတို့ဘက်က ခုလို ရွေးကောက်ပွဲတွေပြန်လုပ်တာကို ကျွန်တော်တစ်ဦးတစ်ယောက်အနေနဲ့တော့ သဘောကျ နှစ်သက်ခြင်းမရှိပါဘူး။ ပြီးတော့ တခြား ထင်မြင်မိတာကတော့ သူတို့အနေနဲ့ နိုင်ငံရေး ရှုပ်ထွေးနေပေမယ့်လည်း ဒီလိုရွေးကောက်ပွဲတွေ လုပ်နိုင်တယ်ဆိုတာကို ကမ္ဘာက သိမြင်အောင် လုပ်ချင်လို့ ဖြစ်တယ်လို့ မြင်မိပါတယ်”

ကချင်ပြည်နယ်CDM နိုင်ငံဝန်ထမ်းများကောင်စီ (KSCCSC)

“စစ်ကောင်စီက KNU၊ KNPP နဲ့ KIA တို့ ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ နယ်မြေတွေအပြင် သူတို့တပ်စွဲထားတဲ့ နယ်မြေတွေမှာပါ ရွေးကောက်ပွဲကို ပြုလုပ်နိုင်မှာ မဟုတ်ဘူးလို့ KSCCSC က မြင်ပါတယ်။ မလုပ်နိုင်တာကို လုပ်မယ့်လို ပြောနေခြင်းက သူကို ထောက်ခံတဲ့ အာဏာရှင်အသေးစားလေးတွေကို အာသာပြေ စိတ်ကျေနပ်မှုပေးနေသာဖြစ်ပါတယ်။ စစ်ကောင်စီဟာ ဒီလိုဖြစ်နိုင်ခြေမရှိတာကို သိလျက်နဲ့ ရွေးကောက်ပွဲကို ပြုလုပ်ဖို့ ကြိုးစားတာဟာ နိုင်ငံရေးထွက်ပေါက်ရှာတာဖြစ်တယ်လို့ ယူဆပါတယ်”

နိုင်ငံရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ လူငယ်အမျိုးသမီးတစ်ဦး

“စစ်တပ်က သူတို့အလိုကျရေးဆွဲထားတဲ့ ၂၀၀၈ ခြေဥအတိုင်းလုပ် ဆောင်နေတာလို့ အမြဲတမ်းထုတ်ပြောနေတာပေါ့နော်။ ဒီအခြေခံဥပဒေဟာ ကျမတို့ပြည်သူတွေ အရင်ကတည်းက လက်ခံထားတာမဟုတ်ဘူး ပြီးတော့ အာဏာသိမ်းပြီး‌ နောက်ဆိုလည်း ဒီ‌‌အခြေခံဥပဒေက NUG အစိုးရကတရားဝင်ဖျက်သိမ်းလိုက်ပြီဖြစ်တယ်။ ဒါကြောင့် ဒီရွေးကောက်ပွဲကလည်း ကျမတို့ပြည်သူတွေအတွက် တရားဝင်ရွေးကောက်ပွဲမဟုတ်သလို အသိမှတ်လည်းမပြုပါဘူး။

By – Hope